Kampeerspullen in de kast
Het is broeierig weer vandaag. In een groot deel van het land zijn de scholen weer begonnen en zijn de kampeerspullen voorlopig opgeborgen. Ik ben zeer benieuwd hoe het Marieke en Johan is vergaan en naar het resultaat van hun huiswerkopdracht in fase 1 van de SCHIPaanpak.
Begrenzen is nodig
Ze zien er beiden uitgerust uit. Maar niet altijd is dat wat je ziet ook dat wat het is. Ook ik betrap mezelf er regelmatig op hoe snel ik in de valkuil van mijn eigen interpretaties duikel en stel derhalve mijn open vraag: ”Hoe zitten jullie erbij vandaag na de lange periode tussen de vorige afspraak en deze sessie?” Marieke reageert door het geven van een compliment aan mijn adres. “Allereerst wil ik beginnen met je bedanken voor jouw interventie tijdens ons dreigende conflict tijdens onze vakantie. Ik was eigenlijk blij dat je mij hierin begrensde en mij wees op de eerder gemaakte afspraken. Kennelijk had ik dat even nodig”. Johan knikt instemmend en vult haar aan: “Dat geldt ook voor mij. Het had weinig gescheeld of ik was helemaal door het lint gegaan”.
Waar begon de relatie te schuiven
Het is nu mijn beurt om een compliment te geven. Ik vertel ze dat het helaas niet zo vanzelfsprekend is dat dit lukt. Kort nadat er over en weer wat social-talk plaatsvindt vraag ik hun naar het resultaat van de huiswerkopdracht: waar begon de relatie te schuiven, wat waren voor jou de signalen en wat heb je daarmee gedaan? Marieke zegt dit een lastige en ook wel confronterende opdracht te hebben gevonden. Ik vraag hierop door: wat maakte het zo lastig en confronterend? “Ik heb lang moeten zoeken naar het moment waarop het eerste scheurtje zich openbaarde. Hoe vaak heb je niet dat je je ergert aan je partner of dat je denkt mmmmm niet zo leuk?” Ze kijkt mij vragend aan alsof ze bevestigd wil worden in haar aanname dat ergernissen inherent zijn binnen relaties. “Maar toen ik de tijd nam om dieper na te denken over deze huiswerkopdracht schrok ik van datgene dat opeens boven kwam drijven en wat ik kennelijk ver had weggestopt”.
Onverwacht
Ik zie dat ze het warm krijgt en dat er rode vlekken in haar hals ontstaan. Kennelijk raken we hier aan een gevoelig onderwerp. Ik moedig haar aan om verder te praten en laat tegelijk aan Johan weten dat ik hem niet vergeten ben. “Acht jaar geleden leek het er even op dat ik borstkanker zou hebben. Drie weken lang heb ik in angst gezeten en had ik ’s nachts de engste nachtmerries. Ik was al bezig met mijn begrafenis te organiseren en viel van pure angst vijf kilo af. Johan wuifde al mijn zorgen weg en dat was nog tot daaraantoe maar hij was emotioneel compleet afwezig. Stond ons seksleven toen eigenlijk al op een zeer laag pitje….daarna raakte hij mij niet eens meer aan. Het ergste was ook nog dat hij in die periode gewoon, zoals afgesproken, met zijn vrienden ging bergwandelen en mij alleen liet met al mijn ergste angsten. En nu komt het….ik word er nog misselijk van als ik eraan terug denk….Op een gegeven moment moest ik iets opzoeken op zijn computer omdat mijn eigen laptop het niet goed deed. Ik schrok me wild toen er opeens allerlei porno verscheen en niet dat ik er trots op ben maar toen ik in zijn geschiedenis keek, wat ik daarvoor nog nooit had gedaan, bleek deze over te lopen van de smerigheid. Het was alsof de grond onder mijn voeten verdween. Mijn emoties gingen alle kanten uit. Dan weer werd ik woedend, wat een timing juist nu ik het al zo moeilijk had…Dan weer zo intens verdrietig en verslagen. Dat was er dus aan de knikker. Meneer had meer interesse in porno dan in mij, zijn eigen vrouw”. Ze slaakt een diepe zucht. “Daar is het dus gaan schuiven. Wat heet schuiven, het was een complete tsunami”. Ik vraag wat ze hiermee heeft gedaan richting Johan. “Ja, dat is een goede vraag. Natuurlijk heb ik hem daarmee geconfronteerd maar Johan zwakte alles af. Het had niets met mij te maken. Hij had gewoon uit nieuwsgierigheid eens op zo’n site gekeken en daarbij, er is echt geen gezonde man die niet eens een keertje naar porno heeft gekeken. Kortom ik maakte van een mug een olifant en hij wilde het er verder niet meer over hebben. Daarna heb ik het weggestopt. De diagnose was dat ik gelukkig geen borstkanker had, dus ik vond dat ik blij moest wezen en dat pornogedoe maar moest relativeren”.
Afsluiten voor de ander
“Wat was volgens jou het effect van deze gebeurtenis en het wegstoppen daarvan op jullie verdere relatie” vraag ik. Marieke neemt de tijd om haar antwoord te formuleren. “Ik denk dat ik me voor Johan heb afgesloten daarna. Ik heb gedacht dat als ik hem echt nodig heb, ik weinig van hem kan verwachten”. “Wat maakt dat je het conflict met hem daarover niet bent aangegaan? “ “Ik denk dat ik bang was nog meer nul op rekest te krijgen en daar wilde ik mezelf voor beschermen…”
Conflict vermijden
Hoe vaak ik dit fenomeen niet voorbij zie komen in mijn praktijk. In eerste instantie zijn mensen wellicht niet zo zeer bang voor het desbetreffende conflict ware het niet dat zij angst hebben dat zij degene met wie zij het conflict hebben verliezen of dat hun relatie verslechtert. En omdat het soms nog pijnlijker is om naar dat verlies te kijken dan het conflict te verduren wordt dat de status quo die ongemerkt binnen de relatie ontstaat.
Kinderen eerst
Nu is het de beurt aan Johan. “Mijn voorbeeld valt een beetje in het niet bij die van Marieke denk ik. Er is niet een specifieke situatie die bij mij opkomt. Behalve misschien dat ik, nadat we de kinderen hadden gekregen, steeds meer het gevoel kreeg op de tweede plaats bij Marieke te komen staan. En als het dan toch over die seks gaat….ik moest wel heel erg mijn best doen om ‘het’ zover te mogen laten komen. Daarnaast leek er aan mij steeds meer niet dan wel te deugen. Op een gegeven moment ben ik ook opgehouden mijn best er nog voor te doen”. “Wat maakte dat je dat deed”, vraag ik hem. “Omdat ik geen zin meer had in die verwijten en slappe argumenten waarom ze weinig of liever gezegd geen zin meer had in seks met mij”. “Dus jullie hebben beiden een eigen loopgraaf gecreëerd en zijn op strategische afstand naar elkaar gaan kijken, klopt dat?” De vraag stellen is hem beantwoorden, ja natuurlijk klopt dat.
Koude oorlog
“Het is zoals professor dr. Martin Euwema, specialist als het gaat om conflicthantering, ooit tijdens een congres als pakkende quote lanceerde: ‘’Het vermijden van het conflict staat de oplossing in de weg en draagt het verlies in zich’’.
IJsberg
De metafoor van die gigantische ijsberg tussen Marieke en Johan blijkt een onverwacht effect te hebben.
-Tineke Rodenburg-