Wat wil je nog zeggen?
Ook deze keer ben ik benieuwd hoe het Marieke en Johan, na de vorige sessie, is vergaan. De ervaring heeft geleerd dat de confrontatie m.b.t. datgene wat er verloren is gegaan doorgaans de nodige emoties oproept. In de huiswerkopdracht voor deze sessie hebben beiden zich o.a. voorbereid op de vragen: “Wat is de impact van datgene dat verloren is gegaan, wat zou je hem/haar nog willen zeggen/vragen wat tot dusver nog niet aan de orde is geweest?” Onherroepelijk komen we dan bij de prangende vraag wat heeft hen daarvan weerhouden.
De SCHIPaanpak neemt en heeft de tijd
Het is fijn dat zowel Marieke als Johan, ook deze keer weer, op tijd zijn. De sessies duren anderhalf uur. Dat lijkt wellicht lang maar dat is geenszins het geval. Het nemen van voldoende tijd voor de sessies blijkt, bij ieder SCHIP-traject opnieuw, een belangrijke voorwaarde te zijn voor de slagingskans. We zijn het wat ontwend geraakt in deze haastige tijd waarin alles liever vandaag nog dan morgen ‘voor de bakker’ moet zijn. Termen als: kortdurend, oplossingsgericht, resultaatgericht, zes gesprekken, modellen enz. komen ons zeer bekend voor. Maar niet alle problematiek leent zich voor ‘de snelle wasstraat’ die kenmerkend is voor de huidige wijze van hulpverlening. Tijdens de SCHIPaanpak nemen we alle noodzakelijke tijd die nodig is om de angel er zorgvuldig en bij voorkeur voor ‘de eeuwigheid’ uit te halen. De focus ligt op het proces dat beiden doorlopen en dat proces verloopt zelden synchroon. We nemen de tijd voor reflectie en verwerking van de hierdoor ontstane verhelderende inzichten. We reconstrueren zeer gedetailleerd wat ten grondslag ligt aan de verbroken relatie. Het is ‘now or never’ de gelegenheid om ‘schoon schip’ te maken. Iedere sessie opnieuw zijn we op zoek naar dat wat er wel is maar er niet mag zijn. En iedere sessie opnieuw zijn we op zoek naar dat wat leidt tot het aangaan van een nieuwe verbinding. Een verbinding die passend is bij de nieuw ontstane situatie.
Na te hebben gevraagd hoe het was om deze huiswerkopdracht te maken en of de HART-analyse nog aangevuld dient te worden, start ik met de vraag wie er vandaag wil beginnen.
Johan neemt het woord: “Die HART-analyse heeft mij erg beziggehouden. Ik heb me nooit gerealiseerd wat de gevolgen, jij noemt het impact.., hiervan op onze relatie zouden kunnen zijn”. Hij pakt zijn notitieblok erbij en leest voor: “omdat ik mij schuldig voelde, mij schaamde en mijzelf een loser vond na de ontdekking van dat internetgedoe, ben ik mij terug gaan trekken. Ik probeerde te voorkomen dat Marieke mij er steeds mee om de oren zou slaan. Ik wilde dat die constante ondervraging van haar stopte. Het voelde alsof ik voor een tribunaal stond waar het vonnis van ‘levenslang’ eigenlijk al bij voorbaat was geveld”
Ik kijk naar Marieke en nodig nu haar uit om de huiswerkopdracht te delen. Marieke laat een diepe zucht: “Het lijkt nu alsof ik je napraat maar ik deed hetzelfde. Had ik eerst de behoefte om alle details te weten zoals: hoe vaak je het deed en wanneer, wat je erbij voelde en waar je precies opgewonden van raakte…na verloop van tijd ben ik daarmee opgehouden. Ik ben me ook gaan terugtrekken. Niet omdat ik mij schaamde…hoewel misschien toch ook wel…maar omdat ik wilde voorkomen om iedere keer teleurgesteld te raken als ik weer eens bot ving bij Johan. Ik dacht: dan maar niet, ik los het wel zelf op”.
Dus, vat ik samen, zijn jullie je beiden gaan verstoppen om de pijn van de confrontatie te vermijden en de angst voor de afwijzing te voorkomen, klopt dit? Marieke en Johan knikken ter bevestiging van mijn samenvatting. En, vervolg ik mijn betoog, vanuit de moedeloosheid en het niet meer weten hoe elkaar terug te vinden is de afstand tussen jullie alleen maar groter geworden.
Johan en Marieke lijken er verslagen bij te zitten. Ik benoem wat ik denk te zien en vraag of dit klopt en ja het klopt. Door te benadrukken dat ik dit vaker meemaak en dat het volkomen begrijpelijk is dat je van dit inzicht even ‘moet bijkomen’ normaliseer ik als het ware hun stemming van dit moment.
Interactie verlies en conflict
Omdat we in fase 2 zitten waarin de nadruk ligt op het verhelderen van het conflict en het verlies vraag ik hun beiden of er naast de aandacht voor het verlies ook nog boosheid is.
Marieke reageert: “daar heb ik over nagedacht natuurlijk, omdat het ook de huiswerkopdracht was. Gek genoeg moest ik die boosheid van ver halen. Steeds kwam dat verdriet over het verlies er als het ware overheen. Boos ben ik nog wel over het feit dat Johan mij kennelijk zo makkelijk heeft ingeruild voor die andere vrouw. Daar kan ik nog steeds met mijn verstand niet bij. Maar boos over hoe het is gegaan tussen ons…nee…of het moet zijn dat ik boos ben op mezelf. Ik had me niet moeten terugtrekken maar het conflict moeten aangaan met Johan”.
En hoe zit dat bij jou Johan? “Ik was in eerste instantie woedend op Marieke dat zij mij het geluk van een nieuwe relatie niet gunde. Althans zo voelde het wel. Dat is nog niet weg natuurlijk. Ik ben nog wel beducht op een nieuwe aanval in de toekomst. Maar het verdriet over het verlies en hoe we het zover hebben laten komen overheerst op dit moment. Hadden we maar tijdig hulp ingeschakeld en had ik maar mijn verantwoordelijkheid genomen i.p.v. mij te schamen voor die stompzinnige pornogekte”.
Veilig de haven in
Ook deze keer vat ik samen wat beiden hebben gezegd. Hierin benadruk ik datgene dat overeenkomt en wat bijdraagt aan het uiteindelijke doel van de SCHIPaanpak, nl. te komen tot ‘partners in ouderschap’.
In de volgende sessie gaan we verder met de overige vragen uit de huiswerkopdracht. Het is heel verleidelijk om te denken dat we nu alles boven tafel hebben en de overgang naar fase 3 “Helpend Horen” te kunnen maken. Eerlijk gezegd vermoed ik dat het conflict tussen hun nog wel eens zou kunnen oplaaien….
Nee, we gaan met de SCHIPaanpak dus niet door die bekende ‘doodlopende wasstraat’ maar nemen de tijd om de veilige haven met onnodige averij te bereiken.
-Tineke Rodenburg-